Araç kullanıcılarının en çok karşılaştığı sorunlardan biri, sabah işe gitmek üzere kontağı çevirdiklerinde aracın çalışmamasıdır. Genellikle bu durumun arkasındaki suçlu aküdür. Zamanla gücünü kaybeden ya da bağlantılarında sorun oluşan aküler, sürücülere zor anlar yaşatabilir. Neyse ki, bu tür durumlarla başa çıkmak sanıldığı kadar karmaşık değildir. Özellikle akü bağlantı noktalarının, yani akü kutup başı parçalarının nasıl sökülüp takılacağını bilmek, hem maliyetli servis masraflarının önüne geçer hem de araçla ilgili temel bir bilgiye sahip olmanızı sağlar.

Araçlarımız, hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmişken, onların da zaman zaman bakıma ihtiyaç duyduğunu unutmamak gerekir. Özellikle soğuk havalarda marş basmayan bir araçla karşı karşıya kalmak, sürücüler için can sıkıcı bir durumdur. Bu tarz sorunların başında ise genellikle akü problemleri gelir. Peki, akü değişimi nasıl yapılır? Gözümüzde büyüttüğümüz bu işlem aslında birkaç temel adımda halledilebilir.

Aküyü değiştirmeden önce dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, güvenliktir. Çünkü aküler, kimyasal içerikleri ve elektrik akımı nedeniyle yanlış bir müdahaleyle tehlikeli hale gelebilir. Bu yüzden herhangi bir işlem yapmadan önce aracın kontağının kapalı ve anahtarın çıkarılmış olduğundan emin olunmalıdır. Aynı zamanda metal takılar, yüzükler, saatler çıkarılmalı ve mümkünse eldiven kullanılmalıdır.

Yeni akünün voltajının, aracın ihtiyaç duyduğu değerlerle uyumlu olması da önemlidir. Yanlış bir akü takmak, aracın elektrik sistemine zarar verebilir. Tüm bu ön hazırlıkların ardından sıra geldi en kritik kısıma: Akü kutup başı sökme sırası.

Akü değişiminin belki de en kilit noktası, akü kutup başı değiştirilirken izlenmesi gereken doğru sıradır. Eğer bu sıralama yanlış yapılırsa, kıvılcım çıkabilir, kısa devre yaşanabilir ya da elektronik sistemlerde arızalar meydana gelebilir. Öncelikle, eski akünün bağlantılarının kesilmesi gerekir. Bunun için her şeyden önce hangi kutup başının önce söküleceğini bilmek gerekir.

Birçok kişi bu noktada kararsız kalır ama altın kural şudur: İlk olarak eksi kutup başı sökülmelidir. Ardından artı (+) kutup başına geçilebilir. Çünkü eksi kutup, aracın şasesine bağlıdır. Önce artı kutbu sökerseniz ve bir şekilde metal bir parçaya temas ederseniz, araçta ciddi bir kısa devre yaratabilirsiniz. Bu yüzden akü kutup başı sökme sırası işin en hayati kısmıdır.

Kutup başları söküldükten sonra, akü dikkatlice yerinden çıkarılır. Yeni akü takıldığında ise bu sefer işlemin tersi yapılır: Önce artı kutup başı, sonra eksi kutup başı bağlanır. Bu sayede sistem güvenli bir şekilde yeniden devreye alınmış olur. Eğer kutup başları aşınmış, oksitlenmiş veya gevşemişse, bu noktada akü kutup başı değişimi de yapılmalıdır.

Uzun süreli araç kullanmama durumlarında ya da araçla seyahate çıkmadan önce akünün boşalmaması için alınabilecek basit ama etkili bir önlem vardır: Akü kutup başı sökülmesi. Ancak yine aynı kural geçerlidir. Araçtaki elektrik devresinin tamamlanmaması adına sadece eksi kutup başını sökmek yeterlidir. Bu şekilde araç çalışmaz ama akü de boşalmaz. Özellikle birkaç hafta boyunca aracı kullanmayacak olan sürücüler için bu yöntem oldukça işe yarar.

Pek çok sürücü için akü kutup başları nasıl sökülür sorusu, göz korkutucu olabilir. Ancak uygun bir lokma anahtarı ya da pense yardımıyla bu işlem oldukça kolaydır. Kutup başlarının etrafında genellikle metal bir kelepçe bulunur. Bu kelepçeyi gevşettiğinizde kutup başı rahatça yerinden çıkacaktır. Zorlamamak ve sert hareketlerden kaçınmak önemlidir, çünkü bağlantı noktalarının zarar görmesi başka sorunlara yol açabilir.

Ayrıca kutup başlarının zamanla oksitlenmiş olması da mümkündür. Böyle durumlarda bir tel fırça yardımıyla kutup başı ve terminal arasındaki pas veya kir temizlenebilir. Temizlik işlemi sırasında karbonat ve su karışımı kullanmak, daha etkili sonuçlar verir.

Sürücülerin aküyle ilgili yaptığı en yaygın hata, sökme sırasını yanlış uygulamaktır. Daha önce de vurguladığımız gibi, akü sökülürken önce hangi kutup başı sökülür sorusunun cevabı nettir: Önce eksi, sonra artı. Bu sıralama güvenlik açısından büyük önem taşır. Bu kural sadece sökme sırasında değil, aynı zamanda bağlama sırasında da ters şekilde uygulanmalıdır: Önce artı, sonra eksi bağlanır.

Bu küçük ama kritik detay hem kullanıcı güvenliğini sağlar hem de aracın elektrik sistemini olası hasarlardan korur. Olası bir kıvılcım ya da kısa devre, pahalı arızalara neden olabilir. Bu yüzden kutup başlarıyla ilgili işlemler asla aceleye getirilmemelidir.

Birçok kişi akü kutup başı sökmenin faydaları hakkında yeterince bilgi sahibi değildir. Oysa ki bu basit işlem, özellikle uzun süre park halinde kalan araçlarda akünün boşalmasını engellemek için harika bir yöntemdir. Ayrıca araç üzerinde bakım ya da onarım yapılırken, elektrik devresinin kesilmesi güvenlik açısından şarttır. Bu da ancak kutup başlarını sökerek sağlanabilir.

Buna ek olarak, araçta bir elektronik cihaz değiştirilmeden önce ya da ses sistemi gibi elektrik tüketen bileşenler takılmadan önce de akünün bağlantısının kesilmesi önerilir. Böylece devre tamamlanmaz ve tehlikeli sonuçların önüne geçilmiş olur. Akü kutup başı sökmek, basit bir önlem gibi görünse de uzun vadede büyük faydalar sağlar.